Huy's Sirô Huy - Thảo |
Virus Ebola được bùng phát đầu tiên tại quốc gia Châu Phi, Sudan. Sự lây nhiễm virus này đã trở thành một trong những căn bệnh đáng sợ nhất trên thế giới trong thời gian gần đây. Khả năng tàn phá của loại virus này là rất cao, gần 80% nạn nhân được báo cáo đều tử vong. Loại virus này có khả năng lây nhiễm cho hàng triệu người trên khắp thế giới nếu như các quốc gia trên toàn cầu không tuần thủ các biện pháp kiểm soát nghiêm ngặt.
Hiểu biết về Ebola.
Bệnh virus Ebola ban đầu được gọi là bệnh sốt xuất huyết Ebola và được gây ra bởi loại virus họ Filoviridae. Đây là một căn bệnh có khả năng lây lan từ động vật sang loài người. Loại virus RNA gây bệnh truyền nhiễm ở các loài động vật hoang dã như đười ươi gorrila, khỉ, tinh tinh và loài dơi ăn quả cũng có thể lây lan sang con người. Theo Tổ chức y tế thế giới (WHO), căn bệnh này được lây nhiễm thông qua sự tiếp xúc trực tiếp với các chất dịch cơ thể như máu, tiết và các bộ phận của con vật hoặc người đã bị mắc bệnh. Những người dân di cư chắc chắn bị lây nhiễm và họ có thể lan truyền virus Ebola.
Triệu chứng ban đầu.
Các triệu chứng ban đầu có thể xuất hiện một tuần sau khi virus đã nhiễm vào cơ thể. Các triệu chứng đó bao gồm đau đầu, sốt, phá ban, buồn nôn, đau dạ dày, nôn mửa, đau nhức người, ho,v.v… Rất khó để nhận ra bệnh trong thời kì đầu vì các triệu chứng ban đầu giống với triệu chứng của nhiều căn bệnh khác. Sự chuẩn đoán thường được thực hiện dựa trên cơ sở các cuộc kiểm tra về sức đề kháng của cơ thể đối với virus DNA và Ebola.
Các triệu chứng về sau.
Trong vòng vài ngày bệnh nhân bộc lộ các triệu chứng ban đầu thì các triệu chứng giai đoạn sau sẽ xuất hiện. Các triệu chứng ở giai đoạn sau bao gồm: chức năng gan và thận bị suy yếu, mắt đỏ do chảy máu bên trong và bên ngoài, bị nôn ra máu và tiêu chảy ra máu,v.v… Bệnh nhân có thể trải qua tình trạng trụy tim mạch và cuối cùng là tử vong.
Những người có nguy cơ mắc bệnh?
Những người có nguy cơ cao mắc bệnh Ebola đó là các thành viên trong gia đình của người bị nhiễm bệnh, các cán bộ y tế tiếp xúc gần với những cá nhân mắc bệnh và những người đi đưa tang người đã mất trực tiếp tiếp xúc với cơ thể. Những người xử lí thịt của các động vật bị nhiễm bệnh cũng có nguy cơ bị nhiễm virus.
Các đất nước bị ảnh hưởng bởi virus này.
Sự bùng phát virus Ebola hiện nay đang là bệnh dịch lớn nhất và chủ yếu hạn chế ở Tây Phi. Các đất nước Châu Phi như Guinea, Sierra Leone, Nigeria và Libya báo cáo rằng đã có hơn 1.600 trường hợp bị nhiễm Ebola tính đến tháng 8 năm 2014. Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa bệnh dịch của Hoa Kỳ đưa ra lời khuyên cần phải tránh tất cả những chuyến đi “không cần thiết” tới các quốc gia Tây Phi này.
Dưới đây là một số sự thật quan trọng nhất mà bạn nên biết về virus chết người Ebola.
1. Ebola có tỉ lệ rủi ro cao hơn.
Theo dữ liệu của WHO, những người bị nhiễm virus Ebola đều phải đầu hàng trước căn bệnh chết người này. Có tổng 1.711 trường hợp được báo cáo bị nhiễm bệnh trong đợt bùng phát virus Ebola hiện nay, trong đó có 932 người đã tử vong do virus này. Tất cả những người chết đều được xác nhận ở Châu Phi. Có những trường hợp các kiều bào nước ngoài tới thăm Châu Phi trong những tháng gần đây cũng có thể mang theo loại virus chết người này.
Có nhiều báo cáo rằng thậm chí các cán bộ y tế đang điều trị cho các bệnh nhân đang nhiễm virus Ebola cũng bị nhiễm bệnh do sự tiếp xúc da. Bác sĩ Sheik Umar Khan – chủ tịch của trung tâm điều trị virus Ebola tại Sierra Leone và bác sĩ Samuel Brisbane – chủ tịch của trung tâm điều trị Ebola tại Liberia đã mất trong thời gian gần đây khi đang điều trị cho các bệnh nhân nhiễm bệnh Ebola. Vì vậy, virus Ebola là một loại virus tai họa và nguy hiểm chết người.
2. Chưa có loại vacxin nào ngăn ngừa được Ebola.
Các vacxin ngăn ngừa sự lây nhiễm Ebola phải được thử nghiệm trên loài người. Lí do chính sau điều này đó là không có người nào sẵn sàng tiêm vacxin Ebola để tìm hiểu xem người đó có bị lây nhiễm hay không. Cho tới bây giờ, loại vacxin này đang cho thấy sự hiệu quả trong việc ngăn ngừa sự lây nhiễm Ebola ở động vật. Nghiên cứu trên loài vượn đã không được thực hiện theo một cách thức tiến bộ do sự hạn chế lớn hơn về việc tiêm vacxin cho loài vượn bởi vì nó làm suy thoái số lượng vượn và có khả năng loài vượn sẽ bị tuyệt chủng sớm.
3 Không có thuốc điều trị cho Ebola.
Hiện tại, không có loại thuốc nào chữa trị được Ebola. Cách điều trị tốt nhất có thể đưa ra đối với một người bị nhiễm Ebola đó là sự hỗ trợ chăm sóc mạnh mẽ của các cán bộ y tế. Điều này được dành cho các bệnh nhân trong bệnh viện chịu các phương thức kiểm soát chính xác và nghiêm ngặt. Một cán bộ y tế được khuyến cáo phải che phủ hoàn toàn từ đầu đến chân khi tiếp xúc với các bệnh nhân Ebola, nếu không họ có thể dễ dàng bị nhiễm virus Ebola chỉ qua sự tiếp xúc về da.
4. Thuốc điều trị Ebola vẫn đang được phát triển.Không có loại thuốc điều trị tại chỗ nào cho bệnh Ebola được Cục quản lý thực phẩm và dược phẩm Hoa Kỳ tán thành. Có một loại thuốc có tên gọi là Zmapp được phát triển vào năm 2014 hiện tại đang được sử dụng để điều trị cho một cặp đôi cán bộ y tế người Mỹ đã bị nhiễm virus Ebola trong thời gian họ ở Liberia. Đây là một loại thuốc kháng thể được tạo ra từ thực vật. Không có lý thuyết thực nghiệm nào chứng tỏ sự hiệu quả của nó đối với Ebola cũng như việc loại thuốc này có an toàn cho con người hay không.
5. Du khách và khách du lịch tới các quốc gia có bệnh dịch có nguy cơ mắc bệnh rất thấp.
Nếu bạn cần tới thăm các quốc gia bị nhiễm virus Ebola như Liberia, Sierra Leone, Nigeria hoặc Guinea thì nguy cơ bạn sẽ bị nhiễm virus Ebola là cực kì thấp. Nguy cơ bạn mắc phải căn bệnh lây nhiễm Ebola chết người này là rất thấp, ngay cả khi bạn tới thăm những vùng xảy ra trường hợp nhiễm bệnh đầu tiên. Nhưng tốt hơn hết là nên thận trọng và cố gắng tránh việc tới thăm những thành phố này và chỉ đi khi thật sự cần thiết.
6. Tỉ lệ rủi ro rất cao.
Nếu bạn nhiễm virus Ebola thì nó có thể phát triển rất nhanh chóng đến nỗi có khoảng 100 triệu hạt virut trong một giọt máu. Nó không giống như virut HIV gây chết người nằm im trong cơ thể một người mà không gây ra bất kỳ triệu chứng hay căn bệnh nào khác. Loại virus này có khuynh hướng đóng gói và lây nhiễm tế bào với các khối hạt virus mà không cần thời gian. Loại virus này cũng có xu hướng tiêu diệt vật chủ và tìm một vật chủ mới ngay trong thời kỳ không hoạt động. Tỉ lệ rủi ro đối với bệnh Ebola là 60%. Một người bị nhiễm virus Ebola có thể chết trong vòng một tuần.
7. Ebola tấn công tất cả các bộ phận trên cơ thể.
Virus Ebola chỉ cần một tế bào chủ để sản sinh ra hàng triệu bản sao và nó không cần một loại tế bào đặc biệt sản sinh. Nó thực hiện việc sản sinh trên bất kỳ tế bào nào mà nó xâm nhập vào. Người ta phát hiện ra loại virus này lây nhiễm trên hầu hết tất cả các bộ phận của cơ thể ngoại trừ xương và cơ xương. Khu vực mục tiêu quan trọng nhất của virus Ebola đó là các mô liên kết của cơ thể con người, chúng chịu trách nhiệm giữ các bộ phận bên trong ở nguyên vị trí của nó.
8. Gây rối loạn hệ thống miễn dịch.
Các protein của virus VP35 xuất hiện ở bề mặt ngoài của virut Ebola gây ra những sự rối loạn mãnh liệt trong hệ thống miễn dịch của những người nhiễm bệnh. Các protein của virut gây ra trở ngại về chức năng của các thành phần quan trọng trong hệ thống miễn dịch và cũng sẽ làm hạn chế sự vận động của các tế bào máu. Loại virus này cũng sẽ tận dụng các phân tử do hệ thống miễn dịch tiết ra để phá hủy hệ thống mạch máu và làm tăng sự hình thành của các khối máu đông.
9. Làm suy yếu hệ thống tim mạch.
Các virion mới được hình thành trong tế bào chủ sẽ chuyển ra bên ngoài tế bào để tác động các tế bào bên cạnh. Ngay khi tế bào chủ bị tách ra khỏi tế bào bên cạnh mình thì ngay lập tức nó sẽ mất đi sự tiếp xúc với lớp màng mà nó đang đặt trên. Các tế bào chủ sẽ bị mất ổn định bởi các hạt virus mới và điều này sẽ dẫn đến mất máu rất nhiều, từ đó gây ra tử vong.
10. Tránh sự lây nhiễm.
Sau đây là các cách mà bạn và những người có liên quan đến việc điều trị cho các bệnh nhân Ebola có thể tránh khỏi sự lây nhiễm Ebola.
Các cán bộ y tế phải tuân theo các chỉ dẫn về kiểm soát lây nhiễm do WHO khuyến cáo khi họ đi tới các khu vực nhiễm Ebola cũng như điều trị cho các bệnh nhân Ebola.
Các du khách cần thận trọng và cẩn thận hơn khi tới thăm các quốc gia đang bị nhiễm Ebola.
Bạn không được phép tiếp xúc với các bệnh nhân bị nhiễm Ebola.
Nếu bạn ở trong khu vực được trình báo có dịch Ebola, bạn cần phải nắm rõ về các triệu chứng liên quan đến căn bệnh này. Nếu bạn cảm thấy có bất kỳ triệu chứng nào, không nên do dự, hãy tìm đến sự chăm sóc y tế ngay lập tức.
Bạn nên tìm đến các cơ sở y tế ngay lập tức nến bạn tiếp xúc gần với một người từ Tây Phi với các triệu chứng ho, sốt và nôn mửa.